در علم روان شناسی به روش هایی که روانشناس به وسیله آن ها پدیده های روانی انسان را از حالت کیفی به کمی یا عددی تبدیل کند روان سنجی یا psychometrics می گویند. به بیان دیگر روان سنجی با استفاده از یک سری آزمون های روانی به اندازه گیری آن پدیده روانی می پردازد. به گفته لرد کلوین (Lord Kelvin) اگر بتوانید انچه که در مورد آن صحبت می کنید را اندازه گیری نمایید و ان را به شکل کمی (عددی) بیان کنید بنابر این می توانید مدعی باشید درباره آن چیزی می دانید وگرنه دانش شما درباره آن موضوع اندک و ناقص است. از این صحبت ها چنین بر می آید که برای اندازه گیری حالت کمی هر پدیده ای نیاز است که آزمون مناسب با آن طراحی و ایجاد شود.
به طور مثال؛ برای سنجش میزان هوش، تشخیص انواع تیپ های شخصیتی، تشخیص انواع بیماری ها مانند افسردگی و وسواس و تشخیص انواع اختلال ها می توان از علم روان سنجی استفاده کرد.
در علم روان سنجی، شخص علاوه بر تسلط بر علم روانشناسی، باید به علم آمار و نرم افزار های آماری مثل spss، multi log و … نیز برای تحلیل داده های آماری اشراف داشته باشد. عموما به چنین شخصی که به دو علم روانشناسی و آمار مسلط باشد روان سنج می گویند. معمولا روانشناسان بالینی پس از یک جلسه تشخیص می دهند که فرد باید طی آزمونی مورد سنجش قرار گیرد به همین علت او را به یک روان سنج ارجاع می دهد. روان سنج نیز پس از اتمام تست، نتیجه و ارزیابی خود را جهت تشخیص به روانشناس مربوطه انتقال می دهد.
۴ دسته بندی کلی برای کاربردهای روان سنجی در نظر گرفته شده است:
امروزه تست های روان سنجی دلیلی برای استخدام شدن یا نشدن افراد خواستار شغل در سازمان های مختلف شده است و سازمان ها بدون انجام این تست ها دست به استخدام نمی زنند زیرا می دانند که انجام چنین آزمون هایی چه تاثیر مهمی در پیشرفت موسسه و سازمان آن ها دارد.
از دیگر موارد استفاده از آزمون های روان سنجی می توان به شناخت طرف مقابل جهت آشنایی بیشتر و ازدواج استفاده کرد. البته که این تست ها در مراکز مختلف روان شناسی و روان سنجی انجام می شود.
آخرین مورد استفاده از آزمون های روان سنجی، تست هایی برای شناخت ویژگی های شخصیتی، شناخت نقاط قوت و ضعف خود ما است. ما با انجام این تست ها می توانیم به شناخت کافی از ابعاد خود برسیم.
هرگاه شما دچار بیماری های جسمی می شوید، پزشک با انجام آزمایشات متعدد پی به بیماری شما می برد. اما اگر ذهن و روان انسان بیمار شود چه باید کرد؟ وظیفه روان سنج این است که از طریق انجام آزمون های روانی مختلف به شناسایی اختلال و بیماری روانی هر کسی که نیاز به درمان دارد بپردازد. عموما کسانی که دچار اعتیاد به انواع مخدر ها می شوند دارای اختلال هایی از جمله افسردگی و اضطراب هستند. روان سنج می تواند با انجام آزمون های مختلف به صورت ریشه ای تمایل فرد مصرف کننده به مواد مخدر را از بین ببرد. مثلا از آزمون هایی مثل رورشاخ برای شناسایی افرادی که دچار سو مصرف موا د شده اند استفاده می شود. برخی ویژگی های شخصیتی هم هستند که تمایل یک فرد را برای گرایش به مصرف مواد مخدر بالا می برند. روان سنج ها از طریق شناسایی آن ویژگی ها می توانند از رویداد ناگواری همچون اعتیاد جلوگیری کنند.
آزمون های مختلفی در جهان جهت شناسایی افراد مستعد و سو مصرف کنندگان وجود دارد که در ادامه در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.
روان سنج نخست سلامت روان مصرف کننده را مورد ارزیابی قرار می دهد تا متوجه علت گرایش فرد به اعتیاد را شناسایی کند. تست های شناختی نوع دیگری از تست ها هستند که روان سنج برای شناسایی هوش، نوع تفکر، توانایی حل مسئله و … از آن استفاده می کند. در این نوع آزمون ها فرد میزان مسئولیت پذیری خود را در موضوعات مختلف نشان می دهد. پس اگر در هر کدام از این موارد اختلالی وجود داشته باشد روان سنج می تواند آن ها را در جهت مثبت شناسایی و به روان پزشک ارجاع دهد. نوع دیگری از تست ها که به تست فرافکنی معروفند، که در آن فرد با انجام آن مسیر فکری و ذهنی خود را به صورت غیر مستقیم بیان می کند تست رورشاخ یکی از همات تست ها است. نوع دیگر تست های فرافکن آزمون تداعی کلمه است که روان سنج از بیمار درخواست می کند هر آنچه از شنیدن یک کلمه به ذهنش می رسد را بیان کند. از این تست برای شناسایی وضعیت ذهن و روان افراد مصرف کننده استفاده زیادی می شود. با کمک این آزمون ها و روان درمانی، پس از ترک اعتیاد از بازگشت مجدد افراد به سمت اعتیاد پیشگیری خواهد شد.
کلینیک روان سنجی و روانشناسی رهان به عنوان یکی از بهترین های کلینیک های ترک اعتیاد در تهران می تواند شما را برای شناسایی هر چه سریع تر تمایلاتتان به سو مصرف و گرایش به سمت اعتیاد یاری رساند و با روش های درمانی بروز مصرف کنندگان عزیز را از چنگال اعتیاد رهایی بخشد.