اعتیاد اغلب به عنوان “بیماری خانوادگی” شناخته می‌شود، این بدان معنا نیست که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود (اگرچه ژنتیک یک عامل مهم در اعتیاد به مواد مخدر است). اما محیط خانوادگی و ارزش‌های والدین در مصرف مواد اعتیادآور نقش به سزایی دارد. در این مطلب قصد داریم تا به نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد بپردازیم.
وقتی یکی از اعضای خانواده با یک اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کند، همه تحت تأثیر قرار می‌گیرند. اگر شاهد مبارزه یکی از عزیزان برای ترک اعتیاد بوده‌اید، احتمالاً احساس ناامیدی، درماندگی و تنهایی کرده‌اید. این عواطف، واکنش‌های عاطفی رایج به اعتیاد است. مسلما زمانی که یک فرد خانواده رنج می‌بیند، بقیه اعضا خانواده هم تحت فشار روحی یا عاطفی قرار می‌گیرند. بنابراین لازم است تا اعضای خانواده هم از خدمات روانشناسی و مشاوره استفاده کنند. اگر فکر می‌کنید که به چنین خدماتی نیاز دارید، با بهترین کلینیک ترک اعتیاد در تهران تماس حاصل فرمایید.
اگر تا به حال تجربه مبارزه عزیزی با اعتیاد را نداشته‌اید، راه های زیادی برای جلوگیری از ایجاد این موقعیت ناگوار وجود دارد. نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد چیست؟ خانواده چندین نقش حیاتی دارد که به بیان آن خواهیم پرداخت.
خانواده عامل بسیار مهمی در مصرف مواد اعتیاد آور است، می‌تواند نقش بسیار مهمی در پیشگیری از اعتیاد داشته باشد. برای پیشگیری از اعتیاد لازم است تا خانواده ها یک سری رفتارها را انجام دهند و از انجام یک سری رفتارها اجتناب کنند.
والدین و اعضای خانواده باید از انجام رفتارهای زیر اجتناب کنند:
رفتار مستبدانه
وقتی فرزندانتان نتوانستند انتظارات والدین را برآورده کنند، نباید تنبیه شوند. این می‌تواند منجر به یک رابطه بد بین اعضا و سوء مصرف مواد اعتیاد آور شود.
عدم ارتباط با فرزندتان
اگر والدین با فرزندان یا بطور کل اعضای خانواده نتوانند شفاف صحبت کنند، نیازهای عاطفی اعضا رفع نمی‌شود و این شکاف ارتباطی خطر مصرف مواد اعتیادآور را افزایش می‌دهد.
صحبت در مورد مواد مخدر
تعریف از احساسی که ممکن است در اوایل مصرف مواد اعتیاد آور به فرد دست دهد، موجب برانگیختن حس کنجکاوی اعضای خانواده خواهد شد. بنابراین در مورد آن نباید صحبت شود.
محیط خانوادگی بد
مطالعات نشان داده است که در خانواده‌هایی که یکی از اعضای آن‌ها، جلوی چشم بقیه مواد مخدر، الکل و سیگار مصرف می‌کند، احتمال مصرف مواد اعتیادآور توسط سایر اعضا افزایش می‌یابد.
دعوای خانوادگی
بحث و مشاجره در محیط خانواده موجب بد شدن اتمسفر خانواده می‌شود و ممکن است اعضای خانواده، برای رهایی از اتمسفر بد به مصرف مواد مخدر روی بیاورند.
رفتارهای خانوادگی زیر موجب ایجاد پیوند قوی تری با سایر اعضا خواهد شد:
گفتگوی شفاف
بطور کلی گفتگوی شفاف راهی عالی برای ارتباط متقابل صحیح وایجاد فضای صمیمانه بین اعضای خانواده است. روابطی که پیام پنهان دارند، اغلب به نتیجه خوبی نخواهد رسید.
زیر نظر گرفتن تغییرات خلق و خو
برای پیشگیری از اعتیاد، باید به تغییرات رفتار اعضای خانواده توجه کرد. لازم است تا علائمی مانند کسب نمرات ضعیف، تغییرات ناگهانی در دایره دوستان، عادات غذایی یا خواب غیرعادی، بدتر شدن روابط با خانواده و دیگران را تحت نظر قرار گرفته شود. البته مانند کاراگاه رفتار نکنید!
کمک به افزایش اعتماد به نفس فرزندان
معمولا افراد معتاد از اعتماد به نفس خوبی برخوردار نیستند. والدین باید بدانند که یک راه پیشگیری از اعتیاد، افزایش اعتماد به نفس فرزندان آن‌هاست. والدین می توانند نقش حیاتی در پیشگیری از سوء مصرف مواد داشته باشند. آن‌ها باید محبت بی قید و شرط را ارائه دهند، عزت نفس فرزندشان را تقویت کنند و نگرش مثبتی در آن‌ها ایجاد کنند. اگر در ترک اعتیاد دچار آسیب‌های روانی و مشکلات اجتماعی ناشی از کمبود اعتماد بنفس هستید، بهترین کلینیک ترک اعتیاد شبانه روزی تماس بگیرید.
در مورد خطرات مواد مخدر صحبت کنید
طبق تحقیقات زمانی که در مورد عواقب مواد مخدر در محیط خانوادگی صحبت می‌شود، خطر مصرف مواد اعتیادآور کاهش می‌یابد، مخصوصا زمانی که این گفتگو از سنین پایین انجام شود.
مقررات صحیح و بجا خانوادگی
مقررات همیشه بد نیستند، مقررات محدود کننده ممکن است تاثیر معکوس بگذارند و افراد خانواده را وادار به انجام کارهای پنهانی کنند. اما مقررات خانوادگی بجا، تاثیر زیادی در پیشگیری از اعتیاد دارند، علاوه بر این موجب موفقیت های بیشتر برای اعضای خانواده می‌شوند. یادتان باشد، همیشه گیر دادن زیاد، نتیجه برعکس می‌دهد. مثلا والدین می‌توانند مقرراتی را برای فرزندان خود وضع کنند. بهتر است آن‌ها مراقب افرادی باشند که فرزندشان با آن‌ها وقت می‌گذراند. والدین می‌توانند قوانینی در مورد زمان بازی با دوستان و گذراندن در فضای آنلاین تنظیم کنند.
رابطه دوستانه با اعضای خانواده
ایجاد ارتباط دوستانه با اعضای خانواده عامل مهمی در پیشگیری از اعتیاد است. اعضای خانواده باید بتوانند بدون ترس از تنبیه، قضاوت و سرزنش با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، زیرا در غیر اینصورت روابط صمیمانه شکل نمی‌گیرد و ممکن است اعضا خانواده برای رفع نیاز خود به داشتن رابطه عاطفی سالم و ایجاد حس خوب به مصرف مواد اعتیاد آور دچار شوند.
بیان صحیح احساس
بیان و مشاهده احساس یک قدم مهم در مبحث روانشناسی است. با بیان درست حس و مشاهده حس ها و انتقال آن به اعضای خانواده نیازها به درستی گفته می‌شود و بسیاری از آسیب‌های روانی شکل نمی‌گیرد. در نتیجه روان سالم اعضای خانواده گامی مهم در پیشگیری از اعتیاد است.
در این مطلب به بررسی نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد پرداختیم. خانواده یکی از عوامل مهم اعتیاد و در عین حال عامل مهمی در پیشگیری اعتیاد به مصرف مواد و ترک اعتیاد است. ویژگی‌های رفتاری خانواده به افزایش اعتماد به نفس فرزندان و ایجاد رابطه دوستانه کمک می‌کند که این عامل مهمی در پیشگیری از مصرف مواد اعتیاد آور است. اگر یکی از عزیزانتان در مسیر ترک اعتیاد است، بهترین کلینیک ترک اعتیاد اماده ارائه خدمات به شماست.
منابع: alluredetox ، childhub.org