سم زدایی بدن از مواد مخدر، فرآیندی است که در آن تمام آثار الکل و مواد مخدر از بدن حذف خواهد شد و اطمینان حاصل می‌شود که فرد از نظر فیزیکی کاملا پاک بوده و آماده برای غلبه بر اعتیاد است. سم زدایی بدن از اعتیاد، بخش اصلی مراحل درمان اعتیاد نیست، اما اغلب در مرحله ریکاوری به منظور از بین بردن میل افراد به مصرف مجدد انجام می‌شود. در این مطلب به تمامی پرسش‌ها پیرامون سم زدایی پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید.  

هدف سم زدایی بدن از مواد مخدر

سم زدایی مواد مخدر فرآیند طبیعی دفع یک ماده اعتیاد آور از بدن است. اما داشتن یک برنامه حرفه‌ای سم‌زدایی بدن از اعتیاد، برای مدیریت ایمن عوارض جانبی ترک، لازم و ضروری است. برنامه سم زدایی، مجموعه‌ای از درمان‌ها (مانند دارودرمانی) را دربرمی‌گیرد.  

هدف سم زدایی بدن از مواد مخدر، به حداقل رساندن آسیب فیزیکی احتمالی ناشی از علائم ترک مواد مخدر، پس از یک دوره مصرف مداوم است. 

در سم زدایی چه اتفاقی می افتد؟

انواع اعتیاد با تغییر نحوه واکنش گیرنده‌های مغز با حضور یک ماده مخدر ایجاد می‌شود. هنگامی که سم زدایی رخ می‌دهد، سطح ماده مخدر کاهش می‌یابد و مغز به عملکرد طبیعی خود بازمی‌گردد. این فرایند بنا به نوع ماده مصرفی، می‌تواند علائمی را در بدن ایجاد کند که به آن علائم ترک می‌گویند.

مراحل سم زدایی بدن از اعتیاد

مراحل سم زدایی بدن از مواد مخدر عبارتند از:

1) ارزیابی پزشکی اعتیاد

اولین قدم در سم زدایی بدن از اعتیاد، این است که یک ارزیابی پزشکی روی بیمار مورد نظر توسط پزشک انجام شود تا تصویر دقیقی از نیاز هر فرد مشخص شود. سپس با استفاده از سابقه پزشکی بیمار و جزئیات اعتیاد او، یک برنامه سم زدایی بدن از مواد مخدر شخصی تنظیم می‌شود.   

2) بررسی علائم ترک

هنگامی که مقدار الکل / مواد مخدر در بدن بیمار به تدریج کاهش یابد، علائم ترک تجربه می‌شود. علائم ترک مواد مخدر و علائم ترک الکل می‌توانند کاملاً مشابه باشند. با این حال، نوع و شدت علائم ترک تجربه شده، به مدت زمان مصرف مواد مخدر، نوع ماده مخدر، میزان مصرف و سلامت عمومی روحی و جسمی آن‌ها بستگی دارد. درک این نکته مهم است که هر فردی سم زدایی را به روشی منحصر به فرد تجربه می‌کند و هر بار انجام سم زدایی جدید، می‌تواند علائم ترک متفاوتی داشته باشد.  

ترک می‌تواند منجر به طیف وسیعی از علائم جسمی و روانی شود که عبارتند از: 

• علائم فیزیکی بعد از ترک اعتیاد

حالت تهوع، اسهال و استفراغ / لرزش/ تعریق/ آبریزش بینی / درجه حرارت بالا / افزایش ضربان قلب/ افزایش فشار خون/ سردرد/ گرفتگی شکم

/ درد عضلانی و استخوانی

• علائم روانی ناشی از ترک اعتیاد

تحریک پذیری/ اضطراب/ گیجی/ پارانویا/ بیخوابی/ افسردگی/ تحریک/ ناتوانی در تمرکز/ نوسانات خلقی شدید/ میل شدید به ماده مخدر

• شدیدترین علائم ترک

توهمات/ هذیان/ تشنج

3) دارو درمانی ترک اعتیاد

به منظور کمک به بیماران برای مقابله با علائم ترک، داروهای مناسب به عنوان بخشی از فرآیند سم زدایی بدن از مواد مخدر برای آن‌ها تجویز می‌شود. البته هیچ دارویی وجود ندارد که از همه علائم ترک جلوگیری کند، اما برخی از انواع داروها می‌توانند در کاهش اضطراب و افسردگی، کمک به خواب کافی و مقابله با بسیاری از مشکلات دیگر تاثیرگذار باشند. 

4) پشتیبانی شبانه روزی بعد از ترک

تحقیقات نشان داده است که مراقبت‌‌های بعد از ترک اعتیاد دلسوزانه، به اندازه تجویز دارو، برای سم زدایی بدن از مواد مخدر، موفق بوده و بهترین نتایج ممکن را برای بیماران همراه خواهد داشت. بنابراین، رفتن به کلینیک سم زدایی بدن از اعتیاد و برخورداری از حمایت 24 ساعته در شبانه روز می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. 

انواع روش های سم زدایی بدن از مواد مخدر 

انواع روش های سم زدایی بدن از مواد مخدر عبارتند از: 

سم زدایی سریع

این سم زدایی در مدت زمان ۳ الی ۴ روز انجام می‌شود. در این نوع سم زدایی بدن از مواد مخدر، بیمار بیهوش نمی‌شود و خارج شدن سموم از بدن بوسیله سرم تراپی انجام می‌شود. 

سم زدایی فوق سریع UROD

در این روش بیمار هیچ کدام از علائم ترک را تجربه نخواهد کرد. این روش سم زدایی بدن از اعتیاد بسیار سریع است و در طی ۴ تا ۶ ساعت، در حالی که بیمار بیهوش است، تمام سموم ناشی از مواد مخدر، از بدن خارج می‌شود. در این روش داروی نالتروکسان به بیمار تزریق می‌شود. بیمار، در روش سم‌زدایی فوق‌سریع، در بیمارستان برای داشتن برنامه درمانی منحصربفرد بستری می‌شود. 

سم زدایی تدریجی

سم زدایی تدریجی همانطور که از اسمش مشخص است، به صورت تدریجی انجام می‌شود. در این فرایند بیمار بیهوش نمی‌شود و در طول بستری خود هیچ گونه علائم ترک را تجربه نمی‌کند، فقط ممکن است علائمی مانند خمیازه، بی‌خوابی، آبریزش بینی و بی قراری را تجربه کند. در تمام طول دوران بستری در مرکز سم زدایی، بیمار تحت نظارت پزشک معالج قرار دارد. در این روش به تدریج داروی نالتروکسان تزریق خواهد شد. 

آیا همه مواد مخدر نیاز به انجام سم زدایی دارند؟

انجام سم زدایی بدن از مواد مخدر، بستگی به نوع ماده مصرفی دارد. اصولا  مواد محرک نیازی به سم زدایی ندارد، بطور کلی مخدرهایی که در جریان خون قرار می‌گیرند، نیاز به سم زدایی دارند. در  زیر به سم زدایی برخی از مواد مخدر و اثرات آن اشاره می‌شود:

سم زدایی الکل: سم زدایی الکل یکی از خطرناک‌ترین سم زدایی‌ها بوده و می‌تواند منجر به تشنج و مرگ احتمالی شود. بنابراین برای سم زدایی این ماده، مراجعه کردن به مرکز سم زدایی، ضروری است.

سم زدایی متامفتامین: علائم سم زدایی متامفتامین بیشتر به خستگی و خلق و خو مربوط می‌شود. یک مرکز سم زدایی، در درمان افسردگی شدید ناشی از ترک متامفتامین، می‌تواند به شما کمک کند.

سم زدایی مواد افیونی: سم زدایی مواد افیونی اغلب خطرناک نیست، اما می‌تواند دردناک باشد. مراجعه به کلینیک ترک اعتیاد به کاهش برخی از این علائم ناخوشایند کمک می‌کند.

سم زدایی کوکائین و آمفتامین: محرک‌ها شدت علائم ترک کمتری دارند و بیشتر تاثیرات روانی می‌گذارند. از جمله تاثیرات محرک‌ها، افسردگی شدید است که نیاز به روان درمانی دارد.

سم زدایی بنزودیازپین: سم زدایی بنزودیازپین می‌تواند باعث تشنج شود، با مراجعه به مرکز ترک اعتیاد و برخورداری از خدمات درمان اعتیاد می‌توان از عوارضی مانند تشنج در سم زدایی جلوگیری کرد. اضطراب شدید نیز از علائم ترک این ماده مخدر است که نیاز به روان درمانی و گاهی دارو درمانی دارد.  

داروهای مورد استفاده در حین سم زدایی بدن از مواد مخدر

بسیاری از داروها در طول سم‌زدایی بدن از اعتیاد، به کاهش اضطراب و افسردگی و برخی از آن‌ها به کاهش درد فیزیکی حاصل از این فرایند، کمک می‌کنند. بعضی داروها را می‌توان برای درمان تهوع و اسهال که از اثرات برخی سم زدایی‌ها است(عمدتاً در طول سم زدایی مواد افیونی رخ می دهد) استفاده کرد. دارو درمانی با کمک داروهایی مانند متادون، بوپرنورفین و نالترکسان نیز ممکن است در طول برخی سم‌زدایی‌های مواد افیونی و الکلی استفاده شوند. تخصصی ترین مرکز سم زدایی بدن در تهران، با ارائه متخصصانی مجرب، علائم ترک را پیش بینی و داروهایی متناسب با آن تجویز می‌کنن ، تا تجربه سم‌زدایی را تا حد امکان برای شما راحت کنند. 

ارتباط نالتروکسان با سم زدایی (نالتروکسان چه نقشی در سم زدایی دارد؟)

نالتروکسان، به گیرنده‌های اوپیوئیدی متصل می‌شود و اثرات داروهای اوپیوئیدی و اوپیوئیدهای آندوژن را کاهش می‌دهد. نالتروکسان از این طریق وابستگی فیزیکی و اثر سرخوشی ناشی از مواد افیونی را از بین می‌برد و با این کار تمایل به مصرف مواد افیونی کاهش می‌یابد. چون در سم زدایی هدف ما از بین بردن تمایل به مصرف مجدد مواد اعتیادآور است،  از نالتروکسان، در سم زدایی بدن از مواد افیونی استفاده می‌شود. 

از فرآیند سم زدایی چه انتظاری داریم؟

علائم سم زدایی، معمولاً حدود یک روز پس از قطع مصرف اکثر مواد مخدر شروع می‌شود. اگر به بهترین مرکز سم زدایی بدن از مواد مخدر مراجعه کنید، کارکنان مجموعه در طی فرایند مشاوره، متوجه نوع مواد مصرفی شما می‌شوند و با توجه به شدت و نوع اعتیاد و سوابق پزشکی، برنامه درمانی فردی برای درمان علائم ترک و استفاده از دارو آماده می‌کنند. بنابراین نگران نباشید. کافیست با ما تماس حاصل فرمایید و مشاوره بگیرید. 

مدت زمان سم زدایی چقدر است؟

فرآیند سم زدایی بدن از مواد مخدر، معمولا بین 7 تا 10 روز طول می‌کشد. البته این تعداد روز برای افراد مختلف، متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• روش سم زدایی 
• میزان و شدت مصرف الکل / مواد مخدر 
• شدت علائم ترک افراد
• عملکرد فیزیکی و ذهنی افراد

پس از سم زدایی بدن از اعتیاد، روان درمانی بیماران تحت یک برنامه بازپروری انجام خواهد شد. بازپروری الکل و مواد مخدر، معمولاً از یک برنامه 28 روزه درمان تبعیت می‌کند. 

هزینه سم زدایی

از آنجایی که برنامه سم زدایی هر فرد با توجه به شرایط پزشکی و جزئیات اعتیاد او تعیین می‌شود. بنابراین هزینه انجام سم زدایی از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود.

آیا سم زدایی نیاز به بستری دارد؟

بله سم زدایی نیاز به بستری دارد. نوع روش سم زدایی بدن از مواد مخدر، زمان بستری را تعیین می‌کند. 

مزایای سم زدایی بدن از اعتیاد

سم زدایی فواید بسیاری دارد، از جمله: از جمله فواید جسمی، فواید روحی، فواید اقتصادی و اجتماعی و تاثیر بر ظاهر.

1. فواید جسمی سم زدایی بدن از مواد مخدر

درطول اعتیاد، بیمار می‌تواند به انواع بیماری‌های هپاتیت، سکته قلبی و مغزی و… مبتلا شود، با سم زدایی و بهبود کامل، درصد ابتلا به این بیماری‌ها کاهش می‌یابد.

1. فواید مالی و اجتماعی

مصرف مواد اعتیادآور، ممکن است موجب ضرر مالی زیاد شود، لذا با قطع مصرف منابع مالی هدر نخواهد رفت. اعتیاد روابط اجتماعی ما را مختل کرده و حتی امکان از دست دادن شغل نیز وجود دارد که با ترک اعتیاد و سم زدایی همه این اثرات منفی از بین خواهند رفت. 

1. ظاهر فرد بعد از سم زدایی 

مصرف مواد مخدر، به دلیل اثرات آن، میزان مصرف مواد غذایی را کاهش می‌دهد، به همین علت است افراد معتاد دارای ظاهری کدر و لاغر هستند، لذا فرایند سم زدایی به دلیل رفع سموم از بدن، موجب افزایش میزان مصرف غذا و ظاهری شاداب خواهد شد. 

1. فواید روحی سم زدایی بدن از اعتیاد

می‌دانیم که اختلالات روانی و اعتیاد بر هم اثر می‌گذارند. بنابراین با ترک اعتیاد و انجام فرایند سم زدایی به منظور از بین بردن میل مجدد به مصرف و با انجام روان درمانی مشکلات روحی نظیر اضطراب و افسردگی را می‌توان درمان کرد.

عوارض سم زدایی بدن از مواد مخدر

افرادی که تحت سم زدایی بدن قرار می‌گیرند، ممکن است علائم و عوارض جانبی ترک را تجربه کنند. عوارض جانبی به ماده انتخابی بستگی دارد، اما عوارض جانبی رایج سم زدایی شامل موارد زیر باشد:

1. تغییرات خلقی مانند نوسانات خلقی، اضطراب، افسردگی و بی قراری
2. تغییرات بدن مانند علائم آنفولانزا، لرزش، حالت تهوع و سردرد
3. میل شدید به ماده مخدر

در این مطلب به بررسی سم زدایی بدن از مواد مخدر پرداختیم. انواع روش های سم زدایی عبارتند از سم زدایی سریع، سم زدایی فوق سریع و سم زدایی تدریجی. سم زدایی با هدف از بین بردن میل و هوس مواد مخدر و جلوگیری از مصرف مجدد مواد اعتیادآور استفاده می‌شود. راجع به مراحل سم زدایی بدن از اعتیاد، هزینه سم زدایی، مزایا و عوارض سم زدایی نیز صحبت شد. در این راستا، بهترین مرکز سم زدایی بدن از مواد مخدر در تهران آماده ارائه خدمات سم زدایی موثر به شما می‌باشد.   

منابع: priorygroup ، southjerseyrecovery، wikipedia ، americanaddictioncenters